Firma IBM, znana kiedyś z bardziej przyziemnych rozwiązań komputerowych, stosowanych w zwykłych domostwach, dziś zajmuje się zaawansowanymi projektami, takimi jak chociażby superkomputer Watson. Czyli komputer, z którym można porozmawiać w języku naturalnym. I można go zapytać o na prawdę wiele rzeczy, oczekując prawidłowej odpowiedzi.
Superkomputer Watson, nazwany tak od nazwiska założyciela firmy IBM, to maszyna zbudowana m.in. z 2880 rdzeni i pamięci operacyjnej o pojemności 16 TB. Nie jest on podłączony do internetu, korzysta jedynie z własnych zasobów, co tym bardziej świadczy o ogromnych możliwościach tego wspaniałego dzieła współczesnej inżynierii. Jego „myślenie” wspomagają specjalne algorytmy łączące w sobie schematy przetwarzania języka naturalnego, wyszukiwania informacji, reprezentacji wiedzy, wnioskowania automatycznego oraz uczenia maszynowego, a wreszcie bazy danych składającej się z milionów stron zawierających teksty encyklopedyczne, słownikowe, a także dzieła literackie. Wedle wyliczeń jest on w stanie przetwarzać 500 GB danych w przeciągu jednej sekundy (liczba operacji zmiennoprzecinkowych na sekundę sięga 80 teraFLOPSów).
Watson i jego konkurenci w programie Jeopardy! / foter.com
Z jakim efektem to wszystko?
Watson wystąpił kilkakrotnie w programach pt. Jeopardy! (czyli w zagranicznym odpowiedniku polskiego Va Banque), ścierając się w nich z dwoma najlepszymi graczami w historii wspomnianego teleturnieju – Kenem Jenningsem oraz Bradem Rutterem. W 2006 roku superkomputer IBM był w stanie odpowiedzieć na około 15% pytań z programu Jeopardy!, podczas gdy jego rywale po około 50%. Po dograniu „wiedzy” do mózgu Watsona, w 2008 roku, był on już w stanie skutecznie konkurować z innymi zawodnikami. 13 stycznia 2011 roku wygrał w starciu ze wspomnianym Rutterem i Jenningsem, zdobywając 4400 dolarów, podczas gdy jego rywale kolejno 1200 i 3400 dolarów. 14 lutego 2011 roku Watson zremisował z Rutterem, obaj zdobyli po 5000 dolarów, prześcigając tym samym Jenningsa o równe 3000 zielonych banknotów. Miesiąc później telewizja pokazała rozgrywkę, w której superkomputer zdobył 35734 dolarów, podczas gdy jego przeciwnicy: Rutter 10400 i Jennings 4800 dolarów. W kolejnej rozgrywce znów wygrał Watson ze zdobyczą 41413 dolarów, jego konkurenci zdobyli znacznie mniej, bo Jennings 19200 a Rutter 11200 dolarów.
Nie można jednak powiedzieć, by Watson był nieomylny, gdyż rozgrywka Jeopardy! Pokazała, że i zaawansowany technologicznie sprzęt, z wgraną ogromną liczbą wiedzy przetworzonej na tekst, potrafi się mylić. W jednym pytaniu potrafił powielić błąd jednego z zawodników (właściwie to nie znał odpowiedzi konkurenta, ale odpowiedział tak samo – błędnie), w innym natomiast błędnie obstawił nazwę miasta Toronto (podczas gdy prawidłowa odpowiedź brzmiała Chicago), choć program zaznaczył przy tym, iż odpowiedzi nie jest pewny. Jego ludzcy rywale odpowiedzieli prawidłowo.
Zmagania Watsona na Carnegie Mellon University / foter.com
Do czego potrzebny jest ludzkości tak mądry komputer? Zastosowań może znaleźć wiele, na prawdę wiele. Obecnie opracowywana jest technologia mająca pomóc Watsonowi rozpoznawać mowę, dodatkowo ma być zaopatrzony w wiedzę medyczną, dzięki czemu stanie się pomocny w diagnozowaniu chorób, zestawiając ze sobą różne dolegliwości i objawy. Ale oczywiście to nie jedyna możliwość. Dziś tylko możemy sobie wyobrazić do czego świat przystosowałby superkomputer o niewyobrażalnej wiedzy przetwarzanej w 2880 rdzeniach. Może holograficzni przewodnicy miejscy? Może w kryminalistyce, zestawiając ze sobą różne fakty i zdarzenia? Może w opracowywaniu nowych technologii, pomagając szukać najlepszych rozwiązań, szczególnie w pracach korzystających z dorobku wielu różnych dziedzin?
Tak, czy inaczej możemy stwierdzić, że coraz więcej futurystycznych wizji, nierzadko widzianych dotychczas jedynie w filmach science-fiction, spełnia się w rzeczywistości.
