Mostek północny a mostek południowy

Przeglądając artykuły z zakresu budowy komputerów typu PC, a w szczególności tekstów dotyczących płyt głównych, można natknąć się na takie określenia jak mostek północny i mostek południowy. Czasem w kontekście sterowania podzespołami, czasem w trakcie dysputy nad generowanym przez komputer ciepłem, a innym razem w dialogach n/t awarii i serwisu. Ale co to tak właściwie jest – mostek północny i południowy?

Obydwie wymienione nazwy odnoszą się do specjalnych układów elektronicznych zwanych chipsetami, zabudowanymi na płytach głównych i odpowiedzialnymi za sterowanie różnymi podzespołami komputera. Ich „geograficzne” określenie pochodzi od położenia tych układów, jeden jest (w orientacji pionowej płyty głównej) umiejscowiony wyżej od drugiego, stąd górny rozumiany jest jako północny, a dolny jako południowy (tak jakby traktować płytę główną jako mapę). Warto zauważyć, że obydwa chipsety połączone są ze sobą magistralą o dużej przepustowości (dawniej rolę tę spełniał mostek PCI).

Mostek północny odpowiedzialny jest za komunikację pomiędzy procesorem, pamięcią operacyjną i kartą graficzną. Pełni on również rolę kontrolera pamięci, niekiedy zintegrowany jest z układem graficznym lub kartą ethernetową. Firma Intel w niektórych przypadkach komponent ten określa mianem GMCH (z ang. Graphics and Memory Controller Hub).

Mostek południowy odpowiedzialny jest z kolei za komunikację procesora z pozostałymi, wolniejszymi podzespołami komputera. Będą to więc:
– złącza IDE/ATA/SATA/ATAPI (napędy dysków twardych)
– magistrala ISA, PCI
– pamięć BIOS
– sterownik przerwań
– sterownik DMA
– moduł zegara rzeczywistego
– łącze USB
– złącze ethernetowe
– złącze sterownika RAID
– łącze FireWire

Niekiedy może też być odpowiedzialny za obsługę złącza szeregowego (mysz, klawiatura, RS-232), złącza równoległego, łącza podczerwieni (IrDA) oraz stację dyskietek.

Jak więc widać – obydwa mostki pełnią ważną rolę w naszym komputerze. W pewnym sensie integrują ze sobą różne podzespoły, są dla nich kanałem komunikacji. Warto wiedzieć, który odpowiada za jakie elementy.